Sense Hofstede

Tag: international relations

  • Beijing appears to try including Taiwan ‘prudence’ in US-China trade negotiation language

    Since Trump recklessly started a global trade war with his economically illiterate policies, understandably most attention has gone to tariffs and other trade measures. The US-China trade negotiations in Geneva and London make clear that both sides are hurting. It is not clear who will get ahead in the stand-off between Chinese export dependency and US reliance on rare earth imports. However, the curious appearance of Taiwan in Chinese material raises questions.

    After Donald Trump returned to the White House, some commentators worried that his simplistic world view and authoritarian sympathies would make him likely to seek grand bargains with Vladimir Putin and Xi Jinping over Ukraine and Taiwan. Now it appears global panic about rare earth shortages has helped Beijing discovered the strength of its leverage. Strikingly, next to demands on recent US tech restrictions, Chinese readouts since the Xi-Trump phone call now also include warnings on Taiwan policy.

    The Chinese side has warned the Trump administration about the Taiwan ‘red line’ for longer. The removal from the US State Department website that the US ‘does not support’ Taiwanese independence was a big trigger. However, several mentions in the context of the trade war stand out.

    The Chinese read-out of the 5 June phone call between Xi Jinping and Donald Trump has a separate paragraph on Taiwan:

    President Xi emphasized that the United States must handle the Taiwan question with prudence, so that the fringe separatists bent on “Taiwan independence” will not be able to drag China and America into the dangerous terrain of confrontation and even conflict. 

    In Chinese diplomatic practice, the pronouncements of the highest leader indicate the direction. Dialogues, talks, and ‘consensus’ reached between two leaders are the touch stone Chinese diplomats always come back to in bilateral relations. So also with this call.

    The CCTV-linked social media account Yuyuan Tan Tian 玉渊谭天 – used in previous trade war signalling – published a piece on 6 June taking apart the Xi-Trump phone call line by line. For the Taiwan line, it stresses the appearance of this topic in a trade call signals its weight. The key phrase, YYTT says, is ‘handle the Taiwan question with prudence’ (慎重处理台湾问题). It again repeats Chinese complaints about the State Department webpage change. It interprets Trump’s words in the Chinese readout shows a three-facetted consensus, one of which is the One China Principle (sic) and respect for China as the political foundation of the bilateral relationship (一是重申“一个中国原则”与对华尊重 ，这是中美关系的政治基础。).

    Xi’s language flowing from the top is repeated elsewhere, for example in the Zhong Sheng commentary in People’s Daily of 7 June. For good measure, China’s Taiwan Affairs Office drew attention during its 11 June regular press conference to Xi Jinping’s Taiwan line in the Trump phone call that Washington must ‘handle the Taiwan question with prudence’. All of the above points to the danger of support for ‘separatists’, indicating the unhappiness with the State Department webpage update. US behaviour related to Taiwan is now a fixed part of the Chinese language in the trade negotiations.

    Of course, Taiwan has always been a sticking point for Beijing. Mentioning it does not mean China will demand or get outright concessions from Washington on the US One China policy. However, the weakened US position in the face of rare earth blockages harming Western industry has already led to suggestions of concessions on tech restrictions. Given how little Trump has indicated he cares or understands about Taiwan, this might be an area where he could concede more easily. Beijing has never been satisfied with the US stating it ‘does not support Taiwanese independence’. Will it want the State Department to state Washington ‘opposes Taiwanese independence’ as a concession?

  • Europe is not essential for Xi Jinping at China’s epochal moment with the US. That offers opportunities too

    It is not just Beijing’s steadfast support for Putin’s Russia that raises questions about China’s true commitment to better ties with the European Union (EU). The charm non-offensive of empty gestures towards Brussels as the US-China trade war hots up also makes abundantly clear how Xi Jinping really thinks about Europe.

    Europe is not essential for Xi. The EU is a nice-to-have, not a must-have. The main show is the match between what the Chinese Communist Party (CCP) elites observe as declining US hegemonism versus the rising developing world with China at its core. To use Maoist terms: this is the principal contradiction of the current Moment in History. That is why Europe sees overpromising and underdelivering: there is no commitment to follow through at the highest levels in Beijing.

    It is the indifference rather than active antagonism that truly makes clear Europe’s lack of importance to Xi. Europe is a wavering middle force in the Maoist narrative. Yet this also makes it less necessary for Beijing to spend much capital on punishing Brussels. At the same time, Europe can make greater effort to drive home China’s need for access to the EU’s Common Market. The resulting position can offer Europe the space it needs to take the measures against Chinese threats to its industrial foundation without the fear of crippling Chinese punishment.

    Strategic indifference

    When Xi Jinping left Moscow following his 2023 state visit, the cameras famously caught him telling Vladimir Putin that they together were driving the ‘changes unseen in a hundred years’. Returning for another state visit in 2025, Xi signed three joint declarations with Putin that further operationalised their countries’ strategic partnership.

    The close diplomatic relationship between Beijing and Moscow goes back to the end of the last century. China has been indifferent to the harm caused to its ties with Europe by continued ideological alignment with Russia after its full-scale invasion of Ukraine in February 2022. President Zelenskyy complains about support for weapon production as visiting Europeans tell Beijing about their problems, only to be met with denials and justifications.

    The lack of Chinese moves to meet European concerns on Russia can be explained by the unique strategic importance of the bilateral relationship. The lack of clear consequences from Europe also strengthened Beijing’s conviction it can get away with it. Yet the real diplomatic damage must be obvious to the Chinese foreign ministry.

    However, Beijing’s strategic indifference is also obvious in other areas besides its important ties with ‘great power’ Russia. The global trade war launched by US President Donald Trump and the accompanying political attacks on Europe by Elon Musk and Vice President JD Vance have caused many in the EU to reconsider ties with the US. Yet Beijing has not meaningfully responded to the opportunities this offers.

    European Commission President Ursula von der Leyen and EU trade chief Maroš Šefčovič mollified their language on China following Trump’s election victory. Beijing responded with some supportive language and outreach in the form of visiting vice ministers. The meagre substance of what has been called a Chinese ‘charm offensive’ by some makes clear the message is that there is no new offer in the making. Beijing simply hopes that Brussels goes to Canossa and admits that the CCP was right about the danger of the US and that Europe’s economy cannot do without China.

    The first clear signal came when former ‘wolf warrior’ ambassador to Canada and France, Lu Shaye, was appointedBeijing’s special envoy for European affairs. Europe has to swallow complaints about Lu’s Soviet-friendly worldview and deal with him. In a recent interview with the CPPCC Daily Lu makes clear that there is no recognition that EU worries are legitimate. There are no fundamental conflicts of interests between Europe and China in his book, Chinese new technology exports helped the EU fight carbon emissions and inflation, and Lu heard many voices for the revival of the dead Comprehensive Agreement on Investment (CAI).

    Much was made off China lifting sanctions on members of the European Parliament. However, rather than create goodwill, this move only signalled Beijing’s cynicism. There had been months of rumours about discussion proposing mutual lifting of sanctions. The Commission was just not interested, given the view that the problems in Xinjiang had not improved while Beijing’s countermeasures had crossed a line. In return, Beijing worked with the European Parliament (EP) to create the suggestion of momentum without giving a crumb more than needed. It only lifted sanctions on sitting MEPs. That was enough to remove a blockade on official contacts with the EP and not a bit more.

    Meanwhile, European officials of various stripes increasingly feel that there is no chance for meaningful concessions from Beijing on core economic issues. EU ambassador Toledo suggested the EU might walk away due to the lack of progress. Beijing happily works with a select few member states to offer disappointing assembly factories while denying the complaints about structural issues.

    Principal contradiction

    Many experts have pointed out the obvious fact that Beijing cannot concede on many of the EU’s core worries, because it would require major modifications to the political and economic model that Xi Jinping deems essential for China’s grand rejuvenation. However, in the past China has shown it is willing to compromise if deemed essential to its interests. The problem for the EU is that to Beijing Europe is a side theatre to the main conflict of the Moment.

    Official CCP language has always been satiated with the language of struggle. The trade war between the US and China is no exception. Even when they might downplay the language in English, the original Mandarin makes clear in what terms the Party conceives of the trade war. The April Politburo meeting spoke about the ‘international economic and trade struggle’ while the Beijing Daily invoked Mao Zedong’s concept of ‘protracted warfare’.

    ‘Struggle’ is what a Marxist uses to resolve contradictions. The closer to resolution a contradiction gets, the more intense the situation becomes. The various commentaries in Chinese state media attack the US for the hegemonism and unilateralism of Trump’s tariffs and other trade measures. It places this in opposition to China’s openness and the Global South’s right to development. Beijing positioned itself as united the forces for the rules-based multilateral trading system.

    One of the ‘unique contributions’ of Maoism to Marxism-Leninism is the idea of the principal contradiction. In each arena at each specific moment of time, the configuration of structural forces gives rise to one contradiction that dominates. To move that arena forward in Time requires to first focus on resolving that principal contradiction. This gave rise to the so-called ‘united front strategy’, a tactic to isolate the main enemy by finding allies and weakening the resolve of potential opponents.

    To achieve this aim, minor contradiction can be temporarily put aside. This is why the CCP worked with third-party forces in the Chinese Civil War against the Chinese Nationalists. Of course, after the CCP’s victory, those third-party forces found themselves the targets of the new principal contradiction and were wiped out in turn. Struggle is never ending, as the later targets within the CCP found out a decade after that. Yet, until that moment, the new enemies of Mao Zedong’s Anti-Rightist Campaign and Cultural Revolution had been ignored.

    In the international area, the current principal contradiction is the tension between declining American hegemonism and unilateralism on the one side, and on the other side growing ‘democratisation’ and multilateralisation of the international system because of the rise of developing countries with China at its core. This is a story of the US lashing out in decline while China leads the Global South to a new, more democratic world order. Europe does not play a major role in this narrative. 

    Space for European interests

    It is important for Brussels to realise how little the EU matters to China’s top leaders. China is a big country with many interests. Beijing has a lot of officials that work on Europe. Yet, ultimately, they are limited in what they can do as far as it concerns Chinese core economic interests, because Xi Jinping simply does not think about Europe that much.

    The EU is important to Xi as far as its big market is nice to have and his story of a new multipolar world can benefit from a convincing European pole. Weakening the unity of the West by targeting ‘wavering middle power’ Europe can be part of a united front tactic to isolate the US. In the end, however, the position of the EU is not systematically important when Xi weights the forces of History of this Moment.

    This sobering reality should lower expectations in Brussels about what can be achieved in trade negotiations. The EU is not worth sacrificing what Xi Jinping regards as core strengths in China’s political and economic system in the struggle with the US. European industry must brace for impact.

    Yet, the relative indifference to Europe by China’s top leaders also offers space to develop responses to this. If the EU is not important enough under the current principal contradiction to offer major concessions, it is also not vital enough to waste large amounts of resources on in punishment. Brussels can be braver in adopting policies to protect the future of the EU’s industrial foundation in the face of an onslaught of underpriced Chinese goods. The EU is apparently not worth overly expensive carrots, but conversely also sticks too dear.

    There is a method behind seemingly erratic Chinese punishments for European infractions in the past. The campaign against Lithuania after the Taiwan office in Vilnius and extreme Chinese countersanctions after EU restrictions on Xinjiang officials concerned issues that were core enough to reach elite people and did not require a large amount of capital to punish. This does not necessarily apply to economic measures. 

    Brussels can also create more space. Beijing’s neatly rounded Marxist story of history can leave out some essential facts. China’s export economy will only grow more dependent on the EU’s Common Market. Europe is poised to be the largest remaining rich consumer economy now the US is closing itself off. Beijing needs to be reminded of this fact and, through a show of unity, disabused of the notion that it can continue dividing the member states with meagre offers.

    Countless think tanks have produced reports on what the EU needs to do to save its economic future. The Draghi report was well-received because of the realisation it is time to act. It is not necessary to repeat the recommendations here when better-equipped people have written more eloquently about them. It remains to point out that there is more room to move than some think.

    Beijing has been very good at inculcating fears for retribution in foreign capitals. Yet Europe too should not pre-emptively disarm itself. Its lack of importance in China’s narrative means it cannot expect much from Beijing. However, it can be a blessing, when Europe realises it does offer the space to not look for gifts from China but do itself what is necessary in its own epochal struggle.

  • Trends in Chinees-Nederlandse diplomatieke betrekkingen op basis van data

    Nederlands buitenlandminister Caspar Veldkamp (NSC) was deze week in China voor zijn kennismakingsbezoek. Dat biedt een mooi excuus om de staat op te maken van de diplomatieke betrekkingen tussen Den Haag en Peking. Hoe goed is onze band eigenlijk, na al die ASML-ophef en Oekraïne-zorgen? Best goed, blijkt uit mijn gegevens.

    De saaie voorspelbaarheid van Chinese staatsuitingen maken ze erg geschikt voor analyse. Op basis van de vaste formule waarop het Chinese ministerie van buitenlandse inkomende en uitgaande bezoeken aankondigt, heb ik een database gebouwd. Eerder schreef ik op basis hiervan een algemene analyse voor China Brief van The Jamestown Foundation en een stukje over Rusland voor The Strategist van ASPI. Een policy brief over de EU is onder redactie.

    In deze blogpost licht ik mijn gegevens over Nederland eruit. Mijn database beslaat alle bezoeken die aangekondigd worden op de website van het Chinese ministerie van buitenlandse zaken (MFA). Mijn classificatie volgt die van het Chinese MFA, niet die van het Nederlandse Buitenlandse Zaken (BZ). Uit de data blijkt dat Nederland een voorspelbare en stabiele diplomatiek band heeft met China die relatief intensief is in vergelijking met andere EU-landen.

    Het Chinese MFA staat bekend als een relatief machteloze uitvoerder van een buitenlandbeleid dat bepaald wordt door de Chinese Communistische Partij (CCP). Het zogeheten ‘buitenlandse zaken-systeem’ (外事系统 wàishì xìtǒng) omvat álle organen van Partij en staat die zich met buitenlanders bezighouden. MFA is daar slechts een deel van. Het ‘buitenlandse zaken-systeem’ staat onder leiding van de Commissie voor Buitenlandse Zaken-Werk van het Centraal Comité van de CCP (CFAC).

    Het veldwerk van de Singaporese onderzoeker Dylan Loh maakt echter duidelijk, dat MFA een onderschatte rol speelde in het steeds ‘assertievere’ Chinese buitenlandbeleid. Als stem van China in het oog van de wereld en organisator van diplomatieke contacten, zet MFA in grote mate de toon. China en de wereld ervaren elkaar voornamelijk door tussenkomst van de Chinese diplomaten.

    Dat maakt de bezoeken in mijn database een belangrijk onderdeel van pogingen om te begrijpen hoe Nederland wordt gezien in China. Niet alleen de frequentie doet ertoe. In een leninistische partijstaat als China zijn uitingen en ontmoetingen strak geregisseerde signalen. Uit hoeveelheid, niveau, woordkeuze, enz. is veel af te lezen.

    Mijn database houdt bij wie wanneer uit/naar welk land bezocht, welke titels de beide kanten gebruikten, op wiens uitnodigingen het bezoek was, welk type bezoek het was en of het om bepaalde fora ging. De periode loopt van het aantreden van Hu Jintao als president op 15 maart 2003 tot het heden en is voor het laatst bijgewerkt op 21 mei 2025. Ik filter op bezoeken van ministerieel niveau of hoger.

    Nederlandse bezoeken aan China

    Maar drie Nederlandse hoogwaardigheidsbekleders zijn in de gekozen periode meerdere keren in China geweest. Dat zijn Mark Rutte (5 keer), Jan-Peter Balkenende (3 keer) en Koning Willem-Alexander (2 keer). Beide premiers hadden slechts één ‘officieel bezoek’ (正式访问 zhèngshì fǎngwèn). Balkende verder nog twee keer het ‘bijwonen’ (出席 chūxí) van de Shanghai Expo-opening en het Bo’ao Forum for Asia. Rutte deed het iets beter met twee ‘werkbezoeken’ (工作访问 gōngzuò fǎngwèn), een ‘bezoekt China’ (访华 fǎng huá) tijdens één van de twee Bo’ao Forums For Asia waar hij bij was – de andere keer was een ‘bijwonen’.

    De Koning had één staatsbezoek (国事访问 guóshì fǎngwèn), in 2015, en een ‘werkbezoek’ in 2018. Er is slechts één keer eerder een Nederlands staatsbezoek aan China geweest. Koningin Beatrix ging in 1999. Het staatsbezoek dat voor 1989 gepland stond, werd op het laatste moment afgeblazen, vanwege het bloedig neerslaan van de protesten in Peking en elders in China.

    Nederlandse buitenlandministers gingen in de onderzochte periode ieder tot nu toe maar één keer. Normaal krijgt een buitenlandminister een ‘officieel bezoek’ (正式访问 zhèngshì fǎngwèn). Dat was het geval bij Jaap de Hoop Scheffer (CDA), Ben Bot (CDA), Maxime Verhagen (CDA), Uri Rosenthal (VVD), Bert Koenders (PvdA) en Wopke Hoekstra (CDA). Stef Blok (VVD) kreeg slechts ‘bezoek’ (访问 fǎngwèn) staat. Caspar Veldkamp (NSC) gaat nog een treetje lager met slechts een ‘bezoekt China’ (访华 fǎng huá).

    Frans Timmermans (PvdA), Halbe Zijlstra (VVD), Sigrid Kaag (D66), Tom de Bruijn (D66), Ben Knapen (CDA), Liesje Schreinemacher (VVD) en Hanke Bruins Slot (CDA) zijn niet in China geweest tijdens hun periode als hoogste minister op BZ. Timmermans valt op, als enige niet tijdelijke of kortzittende minister in dit rijtje.

    Doorgaans gaat een minister ongeveer een jaar na aantreden. Uitzonderingen zijn Rosenthal, die pas na twee jaar China bezocht, en Verhagen, die al na drie maanden ging.

    Nu Veldkamp zijn bezoek heeft gehad aan China, is het tijd voor de nieuwe premier Dick Schoof, zoals Veldkamp ook al aangaf na zijn ontmoeting met tegenhanger Wang Yi.

    Chinese bezoeken aan Nederland

    Wat betreft de bezoeken uit China náár Nederland valt op dat geen enkel Chinese ambtsdrager meer dan één keer langs is geweest. Dit lijkt ook nog te kloppen, wanneer we de periode van vóór 2003 meenemen.

    Het staatsbezoek van Xi Jinping in 2014 was het eerste en enige Chinese staatsbezoek aan Nederland. Het en viel samen met de grote nucleaire top in Den Haag.

    De achtereenvolgende premiers Li Peng (1998), Zhu Rongji (2000), Wen Jiabao (2005) en Li Keqiang (2018) zijn allemaal in Nederland geweest. Nu Li Qiang twee jaar in functie zit als premier, zou hij ook best wel eens langs kunnen komen.

    Nederland heeft twee keer in korte tijd opvolgende Chinese vicepresidenten op bezoek gehad. Wang Qishan kwam langs voor een ‘officieel bezoek’ in 2019, zijn opvolger Han Zheng deed Nederland aan voor een ‘bezoek’ in 2023 na de kroning van Charles III.

    Samen met het recente ‘bezoek’ van vicepremier Ding Xuexiang is die hoogte van bezoek een bewijs van intensificatie van de diplomatieke relatie in vergelijking met voorgaande jaren. Omdat de meeste funtionarissen echter maar één keer lijken te komen, zou er na een bezoek van premier Li Qiang wel weer een rustigere periode aan kunnen breken, zoals we ook als zagen in 2007–14. Dat was de tweede helft van de regeerperiode van Hu Jintao (2003–13) en het eerste jaar van de nieuwe regering van Xi, waarin Nederland nog geen prioriteit is.

    Scroll omlaag voor de tabellen.

    Nederland in Europees vergelijk

    In EU-verband staat Nederland relatief hoog. In de Europese context onderschatten Nederlanders echter nog wel eens hoe groot hun land is met 18 miljoen inwoners. Per capita zijn er grotere uitschieters dan Nederland. Absolute aantallen doen er echter toe.

    Zelfs gecorrigeerd voor het feit dat Xi Jinpings inmiddels al meer dan 12 jaar aan de macht is, versus de 10 jaar van Hu Jintao, kun je uit de tabellen hieronder aflezen dat Den Haag grotere aandacht krijgt van Peking onder Xi. Dit maakt volgens mij duidelijk dat niet alleen het belang van Nederland is toegenomen in Chinese ogen, maar ook de zin van interactie. Blijkbaar is het nuttig en ‘verdient’ Nederland de aandacht.

    De meeste Chinese interactie binnen de EU is er met Frankrijk en Duitsland. De Europese Commissie staat derde en daarom heeft België ook een relatief hoge notering in uitgaande Chinese bezoeken. Italië en Spanje zijn de andere grote Europese landen. Maar dan komen autocratenvriend Hongarije en Nederland.

    Scroll omlaag voor Europese ranglijsten van de periodes Hu en Xi.

    EU-lidstaten met minder dan 1 miljoen inwoners tellen niet mee i.v.m. vertekening beeld.
    Bezoeken van China (EU27) onder HuBezoeken aan China (EU27) onder Hu
    Duitsland18Duitsland17
    Frankrijk14Europese Commissie17
    Europese Commissie11Frankrijk14
    Italië8Spanje8
    België7Italië8
    Hongarije7Roemenië8
    Spanje6Hongarije7
    Ierland5Nederland7
    Portugal5Finland6
    Griekenland5Ierland6
    Finland5Cyprus6
    Polen5Oostenrijk6
    Oostenrijk5Letland6
    Zweden5Zweden6
    Cyprus4Portugal5
    Kroatië4Luxemburg4
    Tsjechië4Slowakije4
    Roemenië4Slovenië4
    Denemarken4Tsjechië4
    Luxemburg3Denemarken4
    Slovenië3Bulgarije4
    Slowakije3Kroatië4
    Bulgarije3Polen3
    Nederland2België3
    Estland2Griekenland3
    Letland2Litouwen3
    Litouwen2Malta2
    Malta1Estland2
    Bezoeken van China (EU27) onder XiBezoeken aan China (EU27) onder Xi
    Frankrijk31Frankrijk31
    Duitsland27Duitsland18
    Europese Commissie14Europese Commissie15
    Italië13Hongarije12
    Spanje9Italië11
    België7Nederland11
    Hongarije7Denemarken9
    Nederland7Griekenland9
    Griekenland7Tsjechië7
    Kroatië5Polen7
    Tsjechië5Spanje7
    Portugal5Finland6
    Ierland4Luxemburg5
    Finland4België5
    Polen4Malta5
    Slovenië4Portugal5
    Roemenië3Ierland4
    Luxemburg2Oostenrijk3
    Cyprus2Bulgarije3
    Bulgarije2Kroatië3
    Oostenrijk2Estland3
    Malta1Litouwen3
    Slowakije1Roemenië3
    Estland1Slowakije3
    Letland1Letland2
    Litouwen1Slovenië2
    Denemarken0Zweden2
    Zweden0Cyprus1
    naamstarteindealstypeforumuitgenodigd door
    Ding Xuexiang22/01/202524/01/2025lid Permanent Comité Politburo & vicepremierbezoek–regering
    Han Zheng10/05/202312/05/2023vicepresidentbezoek–regering
    Wang Yi26/08/202027/08/2020staatsraad & buitenlandministerofficieel bezoek–tegenhanger
    Wang Qishan28/05/201930/05/2019vicepresidentbezoek–minister-president
    Li Keqiang14/10/201816/10/2018minister-presidentofficieel bezoek–tegenhanger
    Xi Jinping22/03/201425/03/2014presidentstaatsbezoek3rd Nuclear Security Summittegenhanger
    Yang Jiechi28/02/201401/03/2014staatsraad BZbezoek–regering
    (Wu Dawei)(31/03/2009)(viceminister buitenlandse zaken)(bijwonen)(International Conference on Afghanistan)–
    Hui Liangyu08/04/200711/04/2007vicepremierofficieel bezoek–regering
    Wen Jiabao07/12/200409/12/2004minister-presidentofficieel bezoek7th China-EU Leaders’ Meetingtegenhanger
    Chinese bezoeken aan Nederland tijdens de regeringen van Hu en Xi.
    naamtitelstarteindetegenhangertypeforumuitgenodigd
    Caspar Veldkampbuitenlandminister 21/05/202522/05/2025Politburolid & buitenlandminister Wang Yibezoekt China–tegenhanger
    Mark Rutteminister-president26/03/202427/03/2024minister-president Li Qiangwerkbezoek–tegenhanger
    Wopke Hoekstrabuitenlandminister 23/05/202324/05/2023staatsraad & buitenlandminister Wang Yiofficieel bezoek–tegenhanger
    Mark Rutteminister-president27/06/201927/06/2019minister-president Li Keqiangwerkbezoek–tegenhanger
    Stef Blokbuitenlandminister 19/06/201922/06/2019staatsraad & buitenlandminister Wang Yibezoek–tegenhanger
    Mark RuttePrime Minister08/04/201813/04/2018–bezoekt ChinaBo’ao Forum for Asia‘op uitnodging’
    Willem-AlexanderKoning07/02/201808/02/2018president Xi Jinpingwerkbezoek–tegenhanger
    Willem-AlexanderKoning25/10/201529/10/2015president Xi Jinpingstaatsbezoek–tegenhanger
    (Herman Tjeenk Willink)(Minister van Staat)(03/09/2015)(–)(bijwonen)(overwinningsparade 1945 Beijing)(‘op uitnodiging’)
    Bert Koendersbuitenlandminister18/06/201519/06/2015buitenlandminister Wang Yiofficieel bezoek–tegenhanger
    Mark Rutteminister-president25/03/201531/03/2015–bijwonenBo’ao Forum for Asia–
    Mark Rutteminister-president15/11/201316/11/2013minister-president Li Keqiangofficieel bezoek–tegenhanger
    Uri Rosenthalbuitenlandminister08/10/201209/10/2012buitenlandminister Yang Jiechiofficieel bezoek–tegenhanger
    Jan-Peter Balkenendeminister-president01/05/2010–bijwonenShanghai World Expo opening ceremony–
    Jan-Peter Balkenendeminister-president23/10/200829/10/2008minister-president Wen Jiabaoofficieel bezoek7th ASEM Summittegenhanger
    Jan-Peter Balkenendeminister-president08/08/2008–bijwonenBeijing Summer Olympics opening ceremony–
    Maxime Verhagenbuitenlandminister15/05/200717/05/2007–officieel bezoek–‘op uitnodiging’
    Ben Botbuitenlandminister09/04/200514/04/2005buitenlandminister Li Zhaoxingofficieel bezoek–tegenhanger
    Jaap de Hoop Schefferbuitenlandminister24/08/200326/08/2003buitenlandminister Li Zhaoxingofficieel bezoek–tegenhanger
    Nederlandse bezoeken aan China tijdens de regeringen van Hu en Xi.

    Aanvullingen en correcties zijn welkom.

  • China is klaar met het Westen, maar niet met Europa

    Terwijl het Westen een existentiële crisis doormaakte, was in Peking de jaarlijkse parlementszitting. Zorgvuldig uitgekozen afgevaardigden hoorden hoe de Chinese regering doorgaat met haar ambitieuze plannen voor een nieuw tijdperk.

    Xi Jinping heeft het nooit zo op het Westen gehad. Nu ziet hij het Atlantische bondgenootschap uiteenvallen terwijl zijn investeringen in industrie vruchten afwerpt. Het ‘Mondiale Zuiden’ lonkt. Toch kan Peking nog niet zomaar zonder Europa.

    Om te begrijpen welk wereldbeeld in het Nationaal Volkscongres tentoon werd gespreid, is de persconferentie van buitenlandminister Wang Yi instructief. Na de verplichte loyaliteitsuitingen aan Xi was de tweede vraag gelijk voor het Russische staatspersbureau TASS.

    Wangs antwoordde dat de vriendschap tussen China en Rusland dient als baanbrekend voorbeeld voor een ‘nieuwe soort grootmachtbetrekkingen’. Wang wees op de noodzaak van een ‘correcte’ blik op de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, die Peking en Moskou samen vochten en wonnen. De naoorlogse orde en het VN-systeem die daaruit voortkwamen moeten worden beschermd.

    Wat hij daaronder verstaat, werd duidelijk bij een vraag over Taiwan. Pekings claim op het onafhankelijke eiland in twijfel trekken zou niet alleen „absurd en gevaarlijk” zijn, maar ook het gezag van de VN en de naoorlogse orde ondermijnen. Zijn nadruk op steun van het Mondiale Zuiden voor Chinese initiatieven die deze orde zouden verbeteren, illustreerde hoe Peking de Westerse visie op internationaal recht achterhaald vindt.

    De huidige trans-Atlantische spanningen zullen voor Xi een bevestiging zijn, dat het Westen ondertussen zelf wel uit elkaar valt. Peking richt zich op de VN – waar het Mondiale Zuiden een meerderheid heeft – en op het bouwen van eigen structuren. Toch lonkt Peking nog wel steeds naar samenwerking met Europa, ook in de persconferentie van Wang.

    Verschillende media berichten van een diplomatiek charmeoffensief richting Europa. Onderministers bezoeken Europese hoofdsteden. Chinese diplomaten steunen Europese betrokkenheid bij de gesprekken tussen Oekraïne en de Verenigde Staten. Veelzeggend is echter dat Peking geen concrete nieuwe toezeggingen doet richting de Europese Unie.

    Het Chinese leiderschap ziet de geopolitieke omwenteling als bevestiging van het eigen gelijk. Wang Yi is niet de enige die duidelijk maakt, dat Peking hoopt dat Europa de gang naar Canossa maakt. Men vindt het tijd dat Europa handelt naar het inzicht, dat China altijd al gelijk had over het gevaar van vertrouwen op de Verenigde Staten.

    Europa had echter gegronde zorgen over China. Die zijn niet minder geworden. Sander Tordoir wijst er in Foreign Policy terecht op dat, in vergelijking met de meer uitgeholde Verenigde Staten, Europa nog een sterkere industriële basis heeft. Deze industrie is wat Europeanen aan het werk houdt en herbewapening mogelijk maakt.

    Naast Trump is een grote bedreiging voor dit Europese machtsfundament de groeiende dominantie van Chinese fabrieken en de daardoor afnemende vraag naar Europese producten. Deze situatie zal alleen maar erger worden: hij is het doel van economische plannen die ook de afgelopen weken weer bevestigd werden. 

    China blijft bovendien dicht bij Rusland staan. Sommige mensen vrezen dat Trump en Poetin elkaar vinden in denken in invloedsferen. Peking sprak vanaf het begin van de volledige invasie echter al in termen die Russische inmenging in Oost-Europa legitimeerden.

    Xi wil dat China de meest geavanceerde technologische industriemacht in de wereld wordt. Peking is een eind op weg. Het probleem voor het vervolg is, dat de Chinese consument zelf te weinig besteedt. Ook het Mondiale Zuiden kan die dure producten niet allemaal absorberen.

    Nu de Verenigde Staten op slot gaan achter Trumps tariefmuren, is de rijke Europese gemeenschappelijke markt de belangrijkste uitweg voor de hoogwaardige Chinese productie. Dat geeft Brussel macht. De geopolitieke situatie van Europa is benard. Maar gelijk toegeven, dat onderkent onze vele belangen én sterktes.

  • In this Cold War, Europe risks becoming the new Asia

    That uneasy feeling in Europe when China and Brazil launch a ‘peace’ initiative on Ukraine that goes against Brussels stated aims? The post-failed-coup worry about South Korean opposition leader Lee Jae-myung’s seeming indifference to Russia’s activities? India just one country happily continuing to engage with Moscow? Europeans are getting a quick lesson about a global lack of concern for their fundamental interests.

    At the airport, ending his state visit to Russia in 2023, Xi Jinping told Vladimir Putin that the world is undergoing ‘epochal change unseen in a hundred years’ 百年未有之大变局. His addition that China and Russia were driving this change together may have been somewhat too optimistic. Donald Trump’s victory is only the latest election outcome showing the democratic world is perfectly capable of tearing itself further apart. Trump’s MAGA party, too, is just one of many eager to drive epochal change. Europe, it seems, risks becoming the arena where these forces will clash.

    Commentators like to talk about a new cold war, mirroring a stalemate between opposing forces during the old Cold War. The stalemate held true for Europe. For the rest of the world, in contrast, the Cold War was decidedly warmer. A full-scale land war in Europe would have been too hideous to contemplate. This helped prevent the conflict turning hot. Tension that could not find an outlet in fortified Europe, however, erupted in Asia, still wobbly on its feet in the midst of decolonisation and development. The Korean and Vietnamese civil wars were only just some of several conflicts that were transformed as a result — without concern for their fundamental interests.

    A similar situation now threatens in reverse. Potential conflicts in East Asia are numerous. But a war between nuclear powers China and the US with Japan around the Philippines, Korea, or Taiwan would be unimaginably extreme.  Now it just so happens, that in a divided and militarily weak Europe there is already an ongoing conflict: Russia’s war of aggression against Ukraine. Not coincidentally, more and more countries from Asia are drawn into the geopolitical maelstrom. In this Cold War, Europe risks becoming the new Asia.

    The splintering West

    Even without belief in the Marxist ‘trend of history’ 历史潮流 on which Xi’s claim to Putin relies, it is clear that world order is changing. Europe increasingly stands alone. There is a non-zero chance that the Americans go the way Orbán’s Hungary. Given the US’ central position and its vast power arsenal, an authoritarian with oligarch friends its helm would have larger consequences for Western unity than European Council summits running late.

    The danger to the liberal democratic community is the greatest it has ever been since communism was contained in the West. Backsliding in the US might hollow out the ‘liberal’ part really quickly across the pond, now the Republic Party has a trifecta. There is also no guarantee this side of the Atlantic will keep it together. Europe is facing its own illiberal forces.

    The liberal global space that anchored the world’s democracies together was fundamentally a Western compact underpinned by US hegemony. The combination of its military, economic, and cultural dominance provided a foundation. The ideology behind ‘liberal democracy’ or ‘international rules-based order’ can be attacked for its flaws and hypocrisies. It did, however, serve to bind the transatlantic community to common political norms and a shared perception of belonging to a common democratic community.

    There has long been talk of the Atlantic growing wider. Ever since the 1980s, talk about the Asia-Pacific has signalled a new direction. The 2003 Iraq War and 2008 financial crises were further moments of divergence. But, perhaps ironically, it was the European Union’s enlargement to include the loyal NATO countries in Central and Eastern Europe that had the biggest structural consequences. It moved the continent away from the Cold War period, when Western Europe perched dependently on the edge of a communist-dominated Eurasia. At the same time, the rise of China draws the US in the other direction.

    The recent US election outcome brings to the superstructure’s surface the Western rupture long presaged by fundamental shifts in the base. MAGA’s authoritarian promises becoming real would be the final nail in the coffin of shared identity. Demographic trends already increasingly tie the US to Asia and Latin America, while linking Europe more closely to its neighbourhood. Now Trump may turn the presidential US into a challenger of European parliamentary democracies’ values and interests, a threat to Ukrainian sovereignty and global democracy. After many years of people writing about multipolarity, the moment for a European pole is there. But Europe is incredibly weak.

    The Indo-Pacific’s globalising interests

    The countries in Asia are growing stronger and more assertive. This means their interests are increasingly global too. This is not just limited to Xi Jinping’s China. Much has already been written about the arrival of North Korean troops on the European battlefield. But it is worth taking a moment to reflect on the fact that the Old World is turning into a stage for Asian power plays.

    Seoul reacts as it sees a more aggressive North Korea receive aid threatening South Korea in exchange for substantive military support to Russia. Much has been written about Iran. Poland is not the only country looking for South Korean weapons. Japan already had territorial conflict with Russia, which helps explain why it is now working to demine Ukraine together with Lithuania, itself punished by Beijing after successful Taiwanese outreach. Above all, China is increasingly clearly on Russia’s side in the war in Europe, in the form of critical supplies and support in international organisations.

    Europe is also subjected to the growing economic contestation in the Indo-Pacific. EU member states’ fight over Chinese electric vehicle factories is just the latest impact of the new reality. Chinese competition is the biggest threat to European industry. However, considering Trump’s transactional and unpredictable approach, The Hague will still think back nostalgically to the days when it only had to deal with Biden’s pressure on Dutch semiconductor industry. Northvolt’s bankruptcy proceedings meanwhile raise the prospect of reliance on Chinese battery manufacturers for what was once the crown of European industry, the automotive sector.

    Dancing On Its Own

    Countries facing each other around the Pacific Ocean have begun to bring their conflicts to Europe. While this is happening, Europe remains not only economically and militarily dependent on the US, but also politically. What is often referred to as ‘initiative’ or ‘leadership’ in international affairs is in fact the White House taking charge of the narrative and direction of the West. In the face of European hesitation, it was the Biden administration’s commitment that forged the suppliers’ coalition for Ukraine, no matter its limitations. Such actions require a vision on the world, on one’s interests and on one’s role in safeguarding those.

    If Europe is to stand on its own, it needs a framework for this ‘leadership’. But where to locate it? The EU’s member states too are submitting to their populist movements while petty commercial and small-p political interests dominate. Commission President Ursula von der Leyen’s aim for a more ‘geopolitical’ European Commission is admirable. Still, the question offers itself: she and what army? Without defensive initiative, Europe risks becoming a ‘hot’ battleground of the Indo-Pacific’s ‘cold’ war.

    To answer the question of our time, Europe can learn from a continent it once colonised, Southeast Asia. Its newly independent countries entered the old Cold War with fledging states but a strong determination never to be taken advantage of again.  In the 1960s and 1970s they worked on their answer, the Association of Southeast Asian Nations (Asean). Their aim was to ensure they could never be played apart again by competing outsiders. Their solutions consisted of an Asean Way of cooperating internally in ways that worked for their political systems while ensuring that no decision about their neighbourhood would be taken without them, referred to as Asean Centrality.

    Europe has the advantage of an already existing European Union. It also has the advantage of a capable central executive in the form of the European Commission and democratic oversight through the European Parliament and the Council of the EU. These are potential locations for the political leadership the absence of which in Southeast Asia hinders Asean’s responses to US-China tensions.

    The ‘EU Way’ of governing needs to be updated for the political reality and imbued with a renewed vision. ‘EU Centrality’ in decisions affecting the future of the continent requires a political idea of the EU’s place and role in a post-Western world and stronger supranational authority to execute it. This vision should not imply equidistance — the original Asean founders, which include two US treaty allies, relied and continue to rely on close military cooperation with Washington DC.

    Both domestic and external politics, however, require a material base of power. For Europe to make up for the breaking apart of the West and the growing pressures from the Indo-Pacific, it needs to have its own economic and military power. That material power needs to be the priority. Only this way the EU can drive its own epochal change and thereby prevent Asia’s past from becoming Europe’s future.

  • In deze Koude Oorlog dreigt Europa het nieuwe Azië te worden

    Op het vliegveld na afloop van zijn staatsbezoek aan Rusland in 2023 vertelde Xí Jìnpíng 习近平 aan Vladimir Poetin dat de wereld een verandering ondergaat ‘niet gezien in honderd jaar’ (百年未有之大变局). Eentje die China en Rusland samen voortdrijven. Dat laatste is misschien wat hoopvol. Verkiezing na verkiezing laat zien dat de democratische wereld zelf al uit elkaar schuift. De overwinning van Donald Trump in de Verenigde Staten is slechts het meest belangrijkste voorbeeld.

    Ook zonder geloof in de marxistische ‘historische krachten’ waar Xi’s uitspraak naar verwijst, is duidelijk dat verhoudingen veranderen. Europa komt steeds meer alleen te staan. Er bestaat de kans dat de Amerikanen nu Orbáns Hongarije achterna te gaan. Een wannabe-dictator met oligarchenvrienden aan de knoppen van het machtsarsenaal van de VS zou een geopolitieke aardverschuiving betekenen.

    Buiten de VS verschuift ook veel – en niet in het voordeel van Europa. Er is al veel geschreven over de komst van Noord-Koreaanse troepen naar Rusland. Maar het is de moeite waard om nog even stil te staan bij het feit dat ons continent steeds meer verwordt tot strijdtoneel voor Aziatische machten.

    Seoel reageert, omdat het ziet hoe een agressiever Noord-Korea in ruil voor militaire steun aan Moskou hulp krijgt die Zuid-Korea bedreigt. Polen is niet het enige land wat uitkijkt naar Zuid-Koreaanse wapens, terwijl Forbes schrijft over mogelijke Taiwanese leveranties aan Oekraïne. Japan had al territoriaal conflict met Rusland, wat helpt te verklaren waarom het nu met het door Peking gestrafte Litouwen werkt aan ontmijning in Oekraïne. Bovenal staat China steeds duidelijk aan de Russische kant in de oorlog in Europa, in de vorm van kritieke leveranties en steun in internationale organisaties.

    Ook op economisch gebied wordt aan alle kanten aan Europa getrokken. Het gevecht van EU-lidstaten om Chinese fabrieken voor elektrische auto’s is slechts de laatste impact van de nieuwe realiteit. Met de transactionele Trump zullen we nog met weemoed terugdenken aan de tijd dat we slechts te maken hadden met Bidens druk op de halfgeleiderindustrie. De landen die rondom de Stille Oceaan tegenover elkaar staan brengen hun conflict naar Europa.

    Commentatoren spreken graag over een nieuwe Koude Oorlog. De oude Koude Oorlog wordt daarbij vaak beschreven als patstelling. Dat klopte voor Europa. Voor de rest van de wereld was het echter een hete, bloedige strijd. De reden dat er in Europa toen niet gevochten werd, was dat een grootschalige landoorlog tussen het Westen en het Sovjetblok te afgrijselijk zou zijn. De spanning die in Europa geen uitweg kon vinden, barstte los in de rest van de wereld. Vietnam was slechts een van de vele theaters waarin de kampen elkaar met scherp bevochten.

    Een soortgelijke situatie dreigt nu in omgekeerde richting. Mogelijke conflicten in Oost-Azië zijn talrijk. Maar een oorlog tussen kernmachten China en VS met Japan rond de Filipijnen, Korea of Taiwan zou onvoorstelbaar extreem zijn.  Nu wil het net, dat in het verdeelde Europa zich al een lopend conflict bevindt – de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. Niet zonder toeval bemoeien steeds meer landen uit Azië zich daarmee.

    Europa loopt het risico een strijdtoneel te worden van de Indo-Pacific in deze ‘koude’ oorlog om de machtsbalans in Azië. Onder veel Europese geopolitieke commentatoren leeft nog de vraag of het wenselijk is dat Europa duidelijk partij kiest in het conflict tussen China en de Verenigde Staten. Dat debat gaat onterecht uit dat wij ons in de luxepositie bevinden een keuze te hebben. Dat is niet zo. China en Rusland zijn nooit een optie geweest. Als Trump de sloophamer ter hand neemt tegen een samenhangend ‘Westen’, dan is ook de VS uit de race. De enige keuze is de keuze voor Europa zelf.

    Daarbij kunnen we een les trekken uit de stappen die Zuidoost-Azië ondernam als reactie op de Koude Oorlog. In de jaren zestig en zeventig werkten de landen daar aan het samenwerkingsverband ASEAN. Hun doel was, om te zorgen dat de gekoloniseerde regio nooit weer uit elkaar gespeeld kon worden door elkaar bevechtende buitenstaanders. Europa heeft het voordeel dat er al een Europese Unie bestaat. Ook heeft het nog geen eeuwenlange externe bezetting achter de rug. Laten we dan deze voorsprong gebruiken om onze zaakjes op orde te krijgen en daarmee voorkomen dat het verleden van Azië de toekomst van Europa wordt.

    Een uitgebreide Engelse versie staat nu online: ‘In this Cold War, Europe risks becoming the new Asia’.

  • Biden’s steun voor zelfbeschikking is belangrijkste deel van zijn recente Taiwanuitspraken

    Voor de vierde keer heeft de Amerikaanse president Joe Biden „ja” geantwoord op de vraag of de Verenigde Staten militair betrokken zouden zijn bij een Chinese aanval op Taiwan. In gesprek met CBS’ Scott Pelley had Biden in 60 Minutes de volgende uitwisseling:

    “But would U.S. forces defend the island?” Pelley asked.

    “Yes, if in fact there was an unprecedented attack,” Mr. Biden said.

    “So unlike Ukraine, to be clear, sir,” Pelley said, “U.S. forces, U.S. men and women would defend Taiwan in the event of a Chinese invasion?”

    “Yes,” the president said.

    Biden tells 60 Minutes U.S. troops would defend Taiwan, but White House says this is not official U.S. policy

    De kop stelt dat het Witte Huis gelijk weer met een ‘walkback’ van de opmerkingen kwam. Maar de Amerikaanse veiligheidsfunctionaris Kurt Campbell ontkent dat expliciet. Als de hoogste Amerikaanse leider zulke dingen blijft herhalen, en als zijn adviseurs blijven zeggen dat het Amerikaanse één-Chinabeleid onveranderd is, dan moeten we misschien maar eens ophouden met doen alsof het versprekingen zijn van een seniele bejaarde. Hoe staat het nu met de ‘status quo’?

    Het beleid van de betrokken partijen ten opzichte van de betrekkingen in de Straat van Taiwan heeft verschillende namen. Peking heeft een eigen één-Chinaprincipe (一中原则 yī zhōng yuánzé) en doet alsof anderen dat erkennen. Taipei spreekt over de ‘status quo’ (現狀 xiànzhuàng). Amerika heeft een eigen één-Chinabeleid. Het beleid van géén van deze partijen is constant gebleven. Nogal wiedes. Tijden veranderen en de ontwikkelingen binnen de betrokken landen gaan ook door. Dat Peking de militaire, economische, diplomatieke en juridische druk op Taiwan steeds verder opvoert onder het groeiende etno-nationalisme van president Xí Jìnpíng (习近平) is een verandering van de status quo. Een Taiwan dat onder president Tsai Ing-wen (蔡英文 Cài Yīngwén) meer normaliseert als al-onafhankelijke Republiek China (ROC) verhoudt zich heel anders tot ‘China’ dan voorheen. We hebben allemaal de Amerikaanse ommezwaai sinds 2016 kunnen volgen.

    Het alomtegenwoordige salamisnijden aan de geliefde status quo die alle partijen zeggen te willen beschermen moet je beoordelen op basis van de relatieve verandering ten opzichte van de beweging van de natuurlijke ontwikkeling van de tijd; en op basis van het doel van het bewaren van de regionale vrede en de vrijheid van de Taiwanezen. Als we de uitspraak van Biden bekijken, dan blijkt het hier om wel een erg dun plakje salami te gaan. Met de huidige temperatuur slaat de inflatie ook bij deze slager toe.

    Een zorg onder sommige oudgedienden is dat een Amerikaanse belofte van gegarandeerde steun aan Taiwan te risicovol is. Dat beëindigt namelijk de ‘strategische ambiguïteit’. Onduidelijkheid wegnemen over hoe Washington zou reageren in het geval van oorlog tussen China en Taiwan, zou Peking tot escalatie kunnen bewegen en Taipei een prikkel ontnemen om niet roekeloos de formele onafhankelijkheid uit te roepen.

    Los van het feit dat we nu elders zien dat sommige escalatieroepers soms te makkelijk voorbijgaan aan wat autoritaire leiders nu werkelijk tot ‘escalatie’ beweegt, negeert de focus op de inbindende werking van strategische ambiguïteit op Taipei ook, hoe de wereld daar is veranderd sinds de Koude Oorlog-dromen van herovering van China onder de dictator Chiang Kai-shek (蔣介石 Jiǎng Jièshí). De genoemde normalisering van Taiwan als ROC als al onafhankelijk land maakt, dat de Taiwanese visie op de status quo formele uitroeping niet zo dringend maakt. Dat verlegt de focus op beschermen van wat je al hebt, in plaats van terugveroveren van wat je hebt verloren. Roekeloosheid is dan gevaarlijk.

    Bovendien is Amerika’s strategische ambiguïteit ook niet zo ambigu meer wat Peking betreft. De Amerikaanse Chinadeskundige Lukas Filler stelt, dat Chinese beleidsmakers er toch al vanuit gaan dat de VS betrokken zullen zijn. Militaire oefeningen en aankopen zijn gebaseerd op zulke scenarios. Deze recente uitspraak voegt weinig toe aan die afweging. De echte risico’s liggen elders. Bonnie Glaser merkt terecht op dat de VS moet zorgen de capaciteiten te hebben de beloftes na te komen die Biden maakt.

    Veel interessanter is, dat Biden bij CBS tussen neus en lippen door zegt dat onafhankelijkheid aan de Taiwanezen is: „Taiwan makes their own judgments about their independence.” Dat is een erkenning van zelfbeschikkingsrecht die gevoelig zal liggen in Peking. Volgens de nogal 19e-eeuwse visie op ras en etniciteit daar komt zelfbeschikking enkel toe aan ‘echte’ volkeren. Taiwanese medeburgers zijn gewoon onderdeel van één biologisch, onveranderbaar Chinees Volk. Zoals men uitentreuren blijft herhalen, „Taiwan is het schateiland van het Moederland, is het Taiwan van het 23-miljoen-Taiwanese-medeburgers-bevattende gehele Chinese Volk. De toekomst van Taiwan wordt samen beslist door het gehele Chinese Volk.” (台湾是祖国的宝岛，是包括2300万台湾同胞在内的全体中国人民的台湾，台湾的前途由全体中国人民共同决定。)

    Het Amerikaanse één-Chinabeleid spreekt nog over „de Chinezen aan beide kanten van de Straat [van Taiwan]”. Dat Biden openlijk toe zou kunnen geven er dat er een Taiwanese polis is, die over de eigen toekomst mag beslissen, is veel belangrijker. Niet alleen voor de mate van de verwachte Amerikaanse betrokkenheid bij een oorlog, maar ook voor het salamisnijden op de kortere termijn.

    Ook in Taiwannieuws vandaag.

  • Xi-Poetin: Rustig schrijdt keizerlijke Xi Jinping voort

    Eerder vandaag hielden Xí Jìnpíng (习近平) en Vladimir Poetin hun langverwachte ontmoeting, in Kazachstan. De reis naar Centraal-Azië voor het treffen met regionale leiders en een top van de Shanghai Cooperation Organisation (SCO) is de eerste keer dat Xi het land heeft verlaten sinds hij in Myanmar was terwijl de coronapandemie op gang kwam in Wuhan. De top met Poetin liet zien hoeveel de wereld is veranderd sinds die tijd.

    Terwijl in New York diplomaten al druk bezig zijn met de algemene vergadering van de oude vertrouwde VN, geven de verzamelde leiders van de SCO-leden een signaal af dat sommige landen een alternatieve visie op de wereldorde klaar hebben staan. Iran heeft al getekend, terwijl Belarus en Egypte ook al in de wachtkamer zitten voor de win-win-samenwerking-partnerschap die volgens Peking een alternatief is voor al die vervelende Westerse allianties.

    Peking en Moskou hebben veel overeenkomsten in hun visie op de mooie nieuwe wereld die bereikbaar is wanneer het verfoeide Amerikaanse hegemonisme eindelijk eens ten val komt. Ik schreef al voor de Clingendael Spectator over hoe en waarom China steun uitte voor de Russische wensen om de Europese veiligheidsordening om te vormen. Tegelijkertijd maken een aantal dingen prangend duidelijk dat Poetin de vragende partij is, zoals het FD schreef. Gedeelde autoritaire reflexen en sympathieën gaan maar zo ver.

    De Chinese belangen in Centraal-Azië zijn veelzijdig, van veiligheid tot grondstofonafhankelijkheid. De topontmoetingen met regionale leiders moet je dan ook niet allemaal interpreteren door de bril van jouw visie op de relatie China–Rusland. Maar het is wel veelzeggend dat Xi zijn Kazachstaanse tegenhanger Tokajev verzekert van Chinese steun voor de soevereiniteit en territoriale integriteit van het land, zeker in de context van de recentelijk nogal getroebleerde verhoudingen tussen Kazachstan en Rusland.

    De koppen over het treffen tussen Xi en Poetin maakten duidelijk dat niet alles helemaal snor zit. De Russische leider zei begrip te hebben voor de ‘zorgen’ die China zou hebben over de situatie in Oekraïne. De officiële verklaring (Engels/Chinees) van het Chinese ministerie van buitenlandse zaken noemt Oekraïne niet. Twee relevantie citaten laten zien dat Rusland voor China vooral handig is bij het bereiken van de gedroomde ‘democratische’ wereldorde en het beschermen van de eigen kernbelangen.

    The two countries have maintained close coordination on the international stage to uphold basic norms of international relations. In the face of changes of the world, of our times and of history, China will work with Russia to fulfill their responsibilities as major countries and play a leading role in injecting stability into a world of change and disorder.
    在国际舞台上密切协调，维护国际关系基本准则。面对世界之变、时代之变、历史之变，中方愿同俄方一道努力，体现大国担当，发挥引领作用，为变乱交织的世界注入稳定性。  

    President Xi emphasized that China will work with Russia to extend strong mutual support on issues concerning each other’s core interests, and deepen practical cooperation in trade, agriculture, connectivity and other areas.
    习近平强调，中方愿同俄方在涉及彼此核心利益问题上相互有力支持，深化贸易、农业、互联互通等领域务实合作。

    Wat die kernbelangen betreft, Poetin geeft Xi duidelijke taal over Taiwan als beloning. Maar de specifieke anti-NAVO taal en de echo van de Russische verdediging van de invasie van Oekraïne, die maandenlang te horen zijn geweest vanachter het rostrum van het Chinese ministerie van buitenlandse zaken, ontbraken in de opmerkingen van Xi. De hoogste Chinese functionaris die deze taal heeft herhaald was de derde persoon in de hiërarchie, voorzitter van het Nationaal Volkscongres Lì Zhànshū (栗战书), vorige week in Vladivostok. Maar daar moesten we van vernemen via de Russische media. De stilte van de Chinese staatsmedia maakte weer eens duidelijk hoe de partijstaat zijn boodschap aanpast per publiek.

    Ondanks de Chinese huiverigheid om de gevolgen van de sancties op Rusland te riskeren, is er wel degelijk samenwerking en sympathie tussen Peking en Moskou. De gemiddelde Chinees zal niet zonder toeval via staatspers en sociale media een vrij Russisch verhaal over de oorlog in Oekraïne te horen hebben gekregen. Dat top van Xi en Poetin samenviel met gezamenlijke marine-oefeningen in de Stille Oceaan is ook een duidelijk signaal. De afkeer van de Amerikaanse wereldorde en het weergeven van Europa, NAVO, enz. als door Amerika gecontroleerd of gedomineerd is ook een belangrijke reflex die deze autoritaire landen met elkaar delen.

    Maar het is duidelijk dat partijleider Xi Jinping zich niet zonder meer verbindt aan kleptocraat Poetin. De Chinese Droom van de Grootse Herrijzenis van het Chinese Volk betreft een China dat hersteld is op zijn rechtmatige plek in het centrum van de regio en als dominante wereldspeler. Russische experts zijn niet zonder reden sceptisch over de Chinese intenties. Hoewel een Russisch verlies onwenselijk zou zijn, zou de oorlog voor Peking al succes hebben, wanneer de hoge energieprijzen en schuldvraag een wig drijven tussen Europa en Amerika. De allianties van de Amerikaanse Grote Satan kunnen ook zonder een Russische overwinningsparade in Kyiv genoeg beschadigd raken. Poetin kan daarbij van hulp zijn. Hij is geen gelijke. Xi schrijdt keizerlijk het SCO-theater in Centraal-Azië binnen met de gedachte dat híj daar de centrale rol speelt.

  • China’s Taiwanbeleid is gevaarlijk onhoudbaar

    Mijn laatste week in Singapore voordat ik mijn plek als promovendus daar verruilde voor de positie van werkzoekende in Nederland (neem mij aan!), moest ik – behalve proefschriftschrijven, afscheid nemen en inpakken – ook ineens de media te woord staan over de spanningen rondom het bezoek aan Taiwan van voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi. Van krant tot radio tot televisie, mijn boodschap was steeds: het wordt niet zomaar oorlog en wat we zien is een bewuste Chinese poging om de geloofwaardigheid van Pekings dreigementen te herstellen.

    Ik ben niet gelijk op mijn blog gaan analyseren. Naast dat ik druk was, wilde ik ook de heibel eerst even laten bezinken. Bovendien moesten we nog maar zien welke stappen Peking had voorbereid. Met de raketten gelanceerd en een heus nieuw ‘witboek’ gepubliceerd, is duidelijk dat China weer eventjes klaar is. Ik kijk terug en stel: Pekings dreigementen hebben niet het gewenste effect gehad. De afgenomen Chinese bereidheid ambiguïteit te accepteren zorgt dat Pekings virtuele werkelijkheid – waarin Taiwan onderdeel zou zijn van de Volksrepubliek – steeds harder botst met de realiteit van Taiwanese onafhankelijkheid. Pekings Taiwanbeleid is onhoudbaar. Na het Nationaal Partijcongres van 16 oktober kan dit gevaarlijk worden.

    Zoals analisten in mijn draad der draden over het Pelosi-bezoek op Twitter ook al stelden, de goed geplande militaire oefeningen van China na het bezoek van Pelosi maakten duidelijk dat deze acties al lang voorbereid waren. Peking koos dit moment bewust uit om een punt te maken. Op 10 augustus al verscheen een nieuw witboek (白皮书 bái pí shū) over Taiwan. Genaamd ‘The Taiwan Question and China’s Reunification in the New Era’ (台湾问题与新时代中国统一事业), is dit document nog maar het derde witboek over Taiwan sinds 1993 en 2000. De compilatie van zulke teksten is niet zomaar klaar en moet al een tijd bezig zijn geweest. De bureaucratie moet nu aan de gang deze nieuwe mijlpaal om te zetten in concreet beleid.

    Als een goede pekingoloog ga je kijken wat nieuw is in vergelijking met de eerdere stukken en wat verdwenen is. Zo lijkt men lessen te hebben getrokken uit Hong Kong en is ruimte voor autonomie verdwenen: het stuk noemt niet langer dat Taiwan eigen strijdkrachten zou mogen behouden en benadrukt dat alleen betrouwbare personen het bestuur zullen vormen. „All Taiwan compatriots who support reunification of the country and rejuvenation of the nation will be the masters of the region” (所有拥护祖国统一、民族复兴的台湾同胞将在台湾真正当家作主). „One Country is the precondition and foundation of Two Systems; Two Systems is subordinate to and derives from One Country” (“一国”是实行“两制”的前提和基础，“两制”从属和派生于“一国”并统一于“一国”之内。). Wanneer de vaker agressieve Chinese ambassadeur in Frankrijk Lú Shāyě (卢沙野) zegt dat de verkeerde Taiwanezen ‘heropvoeding’ (再教育 zài jiào yù) te wachten staat, dan geeft dat aan hoe we deze plannen moeten zien. De belofte van gedeeltelijk zeggenschap en de kans om te delen in de glorie van de grootse herrijzenis van het Chinese ras zijn niet aantrekkelijk voor de Taiwanezen, die gewend zijn eigen baas te zijn en waar Chinees nationalisme geen serieuze weerklank vindt.

    Het eerste deel van het witboek vat de door China verdraaide geschiedenis van Taiwan samen. Men liegt over de geschiedenis van Taiwan voor de Qing-dynastie als eerste Chinese staat het eiland veroverde. Men liegt over de betekenis van de VN-resoluties waarmee de Volksrepubliek slechts de Chinese zetel kreeg toegewezen en die met opzet de status van Taiwan niet noemden. Men liegt over de internationale acceptatie van Pekings eigen één-Chinaprincipe, dat anders is dan elk lands eigen één-Chinabeleid. Er is geen enkele ruimte voor de Taiwanese perspectieven. Al een tijdje spreekt men over het nieuwe ‘Comprehensive Plan for Resolving the Taiwan Problem in the New Era’ (新时代党解决台湾问题的总体方略) en het is aan te nemen dat dit Plan tijdens het aankomende Partijcongres ingekleurd gaat worden. Dan is het zorgelijk dat het witboek dat dient als gids voor nieuw Taiwanbeleid niet in staat is de Taiwanese realiteit te noemen.

    Zoals ik elders al gedetailleerder heb beschreven, beschouwen de Taiwanezen zich als onafhankelijk en heeft men – los van culturele en economische banden – geen interesse in politieke verbintenis met China. Daarnaast hebben de vergeldingsdreigementen geen afdoende effect gehad. Taiwans interactie met de democratische wereld gaat door. Hoewel Amerikaanse congresleden Taiwan al regelmatig bezochten, is er nu wel een nieuw record bereikt. Een Franse delegatie en het zoveelste Litouwse bezoek maken duidelijk dat dit niet op zichzelf staat. Een Taiwanese vertegenwoordiger zal de staatsbegrafenis van de vermoorde Abe Shinzō (安倍 晋三) bijwonen. De steeds normalere Amerikaanse wapenverkopen aan Taiwan gaan ook rustig verder. Juist door het spel zo hoog te spelen, heeft Peking bepaalde landen en politici gedwongen om te laten zien dan ze niet zwichten voor Chinese druk.

    Op Taiwan is men nu vooral bezig met de aanstaande lokale verkiezingen van 26 november. Chinese pogingen om met economische sancties de DPP-achterban te schaden spelen daarbij lang niet zo’n grote rol als de inflatie die overal op de wereld toeslaat. Daarnaast zijn er ook weer de gebruikelijke lokale politieke schandalen die Taiwans levendige democratie kenmerken. De uitkomst van deze verkiezingen zal worden gezien als voorteken voor de landelijke verkiezingen van 2024. Dat jaar gaat niet alleen president Biden op voor herverkiezing, maar moet ook de gematigde president Tsai Ing-wen (蔡英文 Cài Yīngwén) na twee termijnen het veld ruimen. De vraag is of haar opvolger als DPP-voorzitter de door facties geplaagde partij net zo goed bij elkaar kan houden. Als de partij aan de macht kan blijven, speelt ook nog dat Tsai’s opvolger waarschijnlijk meer uitgesproken pro-formele-onafhankelijkheid zal zijn.

    Hoewel de oppositie, de vaak Peking-vriendelijke(re) Chinese Nationalistische Partij (KMT), het slecht doet in de landelijke peilingen, zijn Taiwans lokale verkiezingen altijd weer net wat meer op lokale zaken gericht. In 2018 won de KMT nog 15 van de 22 burgemeesterposities. De DPP heeft om personele redenen ook wat pech dit jaar. Maar de Chinese Communistische Partij (CCP) kan de DPP te hulp komen als het tijdens het Partijcongres met drastische taal de campagne van Tsai helpt, net zoals president Xí Jìnpíng (习近平) dat deed voor de landelijke verkiezingen van 2020. Nogmaals een KMT-verlies na 2020 zal in Peking de partijkaders niet hoopvol doen stemmen over de kansen van de ‘patriottische’ krachten in 2024.

    Er zijn ondertussen grote verwachtingen geschapen in China zelf door (i) de retoriek over de opkomst van China en de vermeende neergang van het westen (东升西降 dōng shēng, xī jiàng) tijdens deze Epochale Omwenteling van Trump, pandemie, Afghanistanafgang en Oekraïne-‘crisis’, (ii) het zogenaamde Chinese militaire succes van de oefeningen na het bezoek van Pelosi, (iii) continue verhalen over hoe slecht het gaat met Taiwan en (iv) het nieuwe Witboek en het ‘Comprehensive Plan’. Het Partijcongres zal hier iets mee doen. Maar de partijorthodoxie én de afnemende ruimte voor kritische geluiden in het Nieuwe Tijdperk van Xi staan de beleidsmakers niet toe te proberen echt bestaande Taiwanezen aan te spreken. In plaats daarvan kan men slechts doen alsof ‘de massa van Taiwanese medeburgers’ (广大台湾同胞 guǎngdà táiwān tóngbāo) alleen maar dankzij hersenspoeling niet net zo open staat voor een Chinese overname als de Oekraïeners die we natuurlijk massaal op straat zagen dansen uit blijdschap toen de Russen ze kwamen bevrijden.

    De maoïstische fictie dat in Taiwan slechts een ‘extreem kleine minderheid’ (极少数 jí shǎo shù) met hulp van ‘buitenlandse krachten’ onafhankelijkheid zou steunen, botst steeds harder op tegen de realiteit. Ik lees tegenwoordig vaker over ongeduld met ‘delen’ van de KMT en Taiwanezen die maar niet hun Chinese patriottische plicht willen doen. De realiteit is, dat het slechts een ‘extreem kleine minderheid’ is, die met de Volksrepubliek samen wil. Grote stappen volgend op het Partijcongres op basis van de Chinese fictie zullen in eerste plaats de Taiwanese vijandigheid nog verder versterken, zoals de militaire dreigementen dat al gedaan hebben. Maar de verbolgen reacties van Chinese nationalisten op de onmacht om het bezoek van Pelosi te voorkomen maken duidelijk dat de werkelijke situatie voor Chinezen steeds moeilijker te ontkennen is én moeilijker te accepteren.

    Taiwan heeft zich heel lang vreedzaam kunnen ontwikkelen, democratiseren en normaliseren dankzij de ambiguïteit die hing boven de wateren van de Straat. Het was gunstig voor Taipei om die mist niet te veel doen opklaren. Bovendien heeft het land ook nog tijd nodig om de verdediging op orde te krijgen. Dit is de reden voor Tsai’s behoedzame Chinabeleid en werd gezien als een welkom contrast met haar onstuimige DPP-voorganger Chen Shui-bian (陳水扁 Chén Shuǐbiǎn, 2000–8). Maar de mist trekt al langzaam op. Met elk voorbijgaand jaar zijn er meer Taiwanezen én buitenlanders die de onafhankelijkheid als natuurlijk beschouwen. Na de Russische invasie van Oekraïne en de groeiende Chinese dreiging lijkt Taipei ook meer een meer van oordeel dat grotere zichtbaarheid en explicietere steun nu in het belang van Taiwan zijn.

    Het Chinese Taiwanbeleid is gebaseerd op onjuiste geschiedenis en het negeren van de werkelijke meningen van de Taiwanese bevolking. De afwezigheid van oprechte pogingen om de Taiwanezen over te halen en de continue nadruk op de economische en militaire onvermijdelijkheid van ‘hereniging’ is bewijs van marxistisch-materialistische onbuigzaamheid die verwacht, dat de andere kant wel op zal moeten geven, net zoals de Britten zonder al te veel tegenslag Hong Kong overdroegen. Maar in tegenstelling tot Hong Kong is Taiwan wel degelijk verdedigbaar en heeft een bevolking die in overweldigende meerderheid een eigen nationale identiteit heeft.

    Peking lijkt ook het geduld te verliezen met de ambiguïteit die de lieve vrede altijd heeft bewaard. Dat dwingt een confrontatie met de onjuiste aannames waarop zijn Chinabeleid is gebaseerd. De meeste landen hebben een één-Chinabeleid omdat ze daartoe gedwongen zijn, niet uit oprecht gevoeld geloof in het één-Chinaprincipe. De Taiwanezen hebben ook geen trek in China’s verhaal. Oekraïens president Volodymyr Zelensky vertelde Rusland eerder deze week de onmogelijkheid van economisch materialistisch determinisme: „zonder gas of zonder jou? zonder jou!”. De Taiwanezen zijn net zo min over te halen op basis van economische argumenten. De afschrikkende werking van de Chinese dreigementen hebben niet de benodigde geloofwaardigheid gewonnen. Het gevaar bestaat dat Peking zal escaleren om te proberen dit alsnog te doen. Maar de fictie waarop het Chinese beleid is gebaseerd, is niet te overschreeuwen. De werkelijkheid zal openlijk geconfronteerd moeten worden. De vraag blijft of de CCP dit aankan zonder binnenlandse dwang tot het nemen van kinetische maatregelen te voelen.

  • Minister Hoekstra treft Chinese collega in Bali en ander G20 nieuws

    De G20 komt dit jaar bijeen in het Indonesische Bali. Nederland mag als speciaal genodigde meedoen. De top van regeringsleiders in november wordt nog een hele toer, gezien de onwil van veel democratische leiders om naast Poetin te zitten. De bijeenkomst van ministers van buitenlandse zaken afgelopen week was iets minder problematisch. Onze minister van buitenlandse zaken Wopke Hoekstra was in Zuidoost-Azië, en net als zijn collega’s heeft ook hij een hele boel ontmoetingen. Eén daarvan was met zijn Chinese tegenhanger Wáng Yì (王毅).

    In tegenstelling tot de Nederlandse is de Chinese minister van buitenlandse zaken niet de belangrijke diplomaat van het land. Dat is de directeur van het Kantoor van de Commissie voor Buitenlandsezakenwerk van het Centraal Comité van de Chinese Communistische Partij Yáng Jiéchí (杨洁篪). Maar als ik mijn database van China’s diplomatieke interacties er op na sla, dan moge het duidelijk zijn dat Nederland voor deze belangrijke man niet belangrijk genoeg is.

    Minister Wang is vanuit Chinees perspectief al heel wat voor het kleine Nederland. Maar dat wil niet zeggen dat men daar geen belang hecht aan de positie van Den Haag, gezien ons economisch en technologisch belang (denk: Rotterdam, ASML) en de Nederlandse invloed in Brussel. We hebben niet veel om na te gaan wat er werd besproken tijdens het treffen – Buitenlandse Zaken heeft nog geen persbericht uitgegeven en de Nederlandse pers schreef er ook niet over. We hebben wel een ‘read-out’ van het Chinese ministerie (中).

    Wang haalt het in Nederland onopgemerkten gebleven 50-jarig jubileum van Chinees-Nederlandse betrekking op ambassadeursniveau aan. Peking wil graag werken met Nederland aan het behouden van de ‘juiste richting’ in de bilaterale relatie. Net als elke relatie heeft ook die met Nederland een vaste frase die de partijstaatbureaucratie de aanstuurt: ‘open en pragmatische alomvattende samenwerkingspartnerschapsrelatie’ (开放务实的全面合作伙伴关系 kāifàng wùshí de quánmiàn hézuò huǒbàn guānxì). Open in plaats van ‘protectionistisch’, pragmatisch over de ‘systeemverschillen’, alle onderwerpen omvattend en een partnerschap omdat dat win-win samenwerking voorstaat in plaats van de antagonistische bondgenootschappen van de VS.

    Hoekstra (voor wie het zich afvroeg: 胡克斯特拉 hú kè sī tè lā) wordt geciteerd met lof voor de door Wang aangehaalde analogie van Xí Jìnpíng (习近平) dat het tegen de trend van de geschiedenis in zou gaan om de zee van de wereldeconomie te laten opdrogen tot kleine geïsoleerde meren en rivieren. Uit het aanhalen van de economische wetten en het risico voor het post-pandemische herstel laat Wang de Chinese zorgen zien over de Europese heroverweging van de economische afhankelijkheid van China en de sancties tegen Rusland n.a.v. de invasie van Oekraïne. Daarover spreekt men ook:

    The two sides exchanged views on the Ukraine issue. Hoekstra said that the Russia-Ukraine conflict has affected the whole world. The Netherlands advocates upholding multilateralism and expects China to play an important role. Wang Yi said that all parties at the G20 Foreign Ministers’ Meeting called for a ceasefire and cessation of hostilities as soon as possible. China will continue to adhere to promoting peace talks, and support the EU in playing a constructive role in finding practical and feasible solutions.

    Wang Yi Meets with Dutch Deputy Prime Minister and Foreign Minister Wopke Hoekstra

    Verdere ontmoetingen

    Naast de belangrijke top met Hoekstra dàchén had Wang ook nog enkele gesprekken met minder belangrijke landjes als India en de VS, alsmede het door Peking onder druk gezette Australië. Tijdens de ontmoeting met zijn Indiase collega Jaishankar produceert Wang Pekings ‘Drie Zorgen’ over Oekraïne, een duidelijke poging om het Mondiale Zuiden los te weken van de ‘Westerse’ democratisch coalitie. Peking is vooral tegen dingen:

    1. [tegen democratische blokvorming:] ‘China opposes exploiting the situation to incite Cold War mentality, hype up bloc confrontation, and create a “new Cold War”.’
    2. [tegen vergelijkingen van Taiwan met Oekraïne:] ‘China opposes undermining China’s sovereignty and territorial integrity by applying double standards.’
    3. [tegen sancties:] ‘China opposes undermining other countries’ legitimate rights to development.’

    Blijkbaar heeft men geen Zorgen over de Oekraïense soevereiniteit – gegarandeerd tussen Peking en Kyiv in 2013 – en het lijden van de burgerbevolking.

    De andere landen kregen ook lijstjes. De nieuwe Australische minister van buitenlandse zaken Penny Wong kreeg vier eisen:

    1. ‘stick to regarding China as a partner rather than a rival’
    2. [stop met kritiek:] ‘stick to the way we get along with each other, which features seeking common ground while reserving differences’
    3. [stop met Quad, AUKUS, NAVO:] ‘stick to not targeting any third party or being controlled by any third party’
    4. [sensibiliseer de publieke opinie:] ‘stick to building positive and pragmatic social foundations and public support’

    De Verenigde Staten kregen niet één lijst met eisen, maar werden geconfronteerd met vier lijsten waarvan we de inhoud niet kennen:

    1. ‘the list of US wrongdoings that must stop’
    2. ‘the list of key individual cases that the US must resolve’
    3. ‘the list of Acts in the 117th Congress of high concern to China’
    4. ‘the list of cooperation proposals in eight areas’

    Pekings neiging om op hoge toon gedragsveranderingen eisen terwijl het niet in staat is toe te geven dat er fundamentele meningsverschillen en belangenconflicten zijn, is contraproductief. De Australische premier Albanese heeft al gezegd dat het land niet toegeeft aan eisen. Het Amerikaanse congres, de Australische publieke opinie, Nederlandse en Europese veiligheidsbelangen in Oekraïne en de zorgen van veel landen over de toekomst van Taiwan staan op zichzelf en kunnen niet per decreet door het Witte Huis opzij geschoven worden. Het Chinese publieke offensief in het Mondiale Zuiden zou echter in vruchtbaardere bodem kunnen vallen.